Zo objectief mogelijk legden ze de verkiezingsprogramma’s naast elkaar en keken naar het stemgedrag van de politieke partijen de afgelopen vier jaar. Op zes punten werden door drie mensen afzonderlijk conclusies getrokken. Die zijn vergeleken en fijngeslepen. Baarn Duurzaam is er uit.
Dit artikel verscheen op 4 maart 2022 in de Baarnsche Courant.
Door: Eugene Leenders
Kies je voor een stevige inzet op klimaatmaatregelen stem dan op D66, GroenLinks of ChristenUnie. VoorBaarn, 50Plus en VVD zijn slechts bereid tot een beperkte inzet. CDA en PvdA vormen de middenmoot.
Dat is het oordeel van Baarn Duurzaam, nadat alle verkiezingsprogramma’s minutieus zijn vergeleken.
D66 en vooral GroenLinks tonen inzet op nagenoeg alle thema’s. CDA levert weliswaar een gemiddelde inzet, maar doet dat consequent op alle gebieden. Opvallend is verder dat 50Plus op drie onderdelen geen enkele mededeling doet. Ook de VVD vertoont gaten in de behandelde thema’s en toont op de helft van de onderdelen die ze wel behandelen een zeer beperkte inzet.
Aart Houwink, Diederik van der Burg en Herman Jan Wijnants zijn tevreden over hun werk. Ze vertegenwoordigen ‘Baarn Duurzaam’. De club die probeert om alle duurzaamheidsinitiatieven te bundelen. Aart Houwink: “Elk afzonderlijk hebben we de verkiezingsprogramma’s en de ingediende moties bestudeerd. We waren het opvallend eens met elkaar. Bij enkele punten weken we iets af. Na korte discussies waren we daar vrij snel uit.”
Themagewijs valt op dat op het onderwerp Opwekken over het geheel genomen de laagste inzet heeft. VVD en VoorBaarn werken hier op onderdelen zelfs in tegen, bijvoorbeeld door de opwekking vooral buiten de gemeentegrenzen te wensen. Veel partijen zetten er (nog altijd) vraagtekens bij, of werpen nog extra beperkingen op rond de aangewezen gebieden voor zonopwekking op land. Daarnaast is het thema verkeer een matig ingevuld thema. Een duidelijke visie hebben niet veel partijen, maar op -wederom- VVD en 50Plus na, hebben wel alle partijen een redelijke tot stevige ambitie: snelheid, innovatie.
Diederik van der Burg: “Het was ook nog eens leuk om dit zo gedegen te onderzoeken. Alle partijen vinden duurzaamheid heel belangrijk, maar zoom je in op wat ze zeggen en wat ze doen dan kunnen wij toch de vinger op de verschillen leggen. Iedereen kan zijn eigen afweging maken. Zo kun je bijvoorbeeld nakijken welke partijen de minder draagkrachtigen financieel willen ondersteunen bij het nemen van duurzaamheidsmaatregelen.”
Leuke ideeën
Veel partijen komen ook buiten de door Baarn Duurzaam beoordeelde onderdelen met goede klimaatgerelateerde ideeën. Zo zetten bijvoorbeeld CDA en GroenLinks in op klimaatadaptatie: maatregelen om de effecten van het reeds veranderde klimaat te verminderen. VoorBaarn, GroenLinks en PvdA zetten ook in op circulaire inkoop (dat levert een verminderde belasting op het milieu op). Ook opvallend: drie partijen (D66, ChristenUnie en 50Plus) zijn nog niet uitgepraat over windmolens, met name kleinere windmolens vinden zij nader onderzoek waard. Ook die leveren per grondoppervlak meer energie op dan zonnepanelen. Noemenswaardig is verder dat GroenLinks onderzoek naar elektriciteitsopslag wil agenderen, en VVD dat wil met slimmer openbaar vervoer (=minder autokilometers).
Stemgedrag
Papier is geduldig, dus een partijprogramma is mooi opgeschreven. Hoe hebben de zittende partijen zich de afgelopen jaren uitgesproken over klimaatgerelateerde onderwerpen?
Aart Houwink: “Ook dat zochten we uit. Er is de afgelopen vier jaar over negen voorstellen en moties in de gemeenteraad gestemd die betrekking hadden op het klimaatbeleid in onze gemeente. Partijen verdienen punten door in de richting van klimaatneutraliteit te stemmen (extra punten als ze het voorstel of de motie indienden). En ze kregen aftrek wanneer ze
de andere richting op stemden (extra aftrek als ze een remmend voorstel of motie indienden).”
In het algemeen wordt het beeld uit de verkiezingsprogramma’s bevestigd. D66, GroenLinks en ChristenUnie stemmen net zo groen als hun programma doet voorkomen. Maar ook PvdA stemde gemiddeld genomen mee de goede richting op. VVD blijkt in de praktijk toch redelijk groen te stemmen. CDA valt ten opzichte van zijn programma echter tegen. VoorBaarn ten slotte is in zijn stemgedrag net zo consequent remmend als in zijn programma.
Verantwoording:
Baarn Duurzaam analyseerde alle verkiezingsprogramma’s. Ze gingen niet over één nacht ijs. Zes onderdelen zijn beoordeeld: Ambitie, Financieel en Regelgeving, Huishoudens, Bedrijven, Opwekken, en Verkeer. Partijen konden daar plus- of minpunten op scoren. Het totaal leidt tot een 1 tot 5 sterrenscore. Diederik van der Burg: “Bij Ambitie hebben wij gelet of de partij in het algemeen klimaatambitie heeft, voorop wil lopen qua techniek of ten opzichte van andere gemeentes, en echt samen wil werken met de inwoners. Bij Financieel & Regelgeving in welke mate er gezocht wordt naar financiële ondersteuning van inwoners, het vereenvoudigen van regelgeving en het handhaven van bestaande regelgeving
met name bij bedrijven.”
Aart Houwink: “Voor Huishoudens hebben wij getoetst in welke mate de partijen aandacht geven aan wijkwarmteplannen en aan het adviseren en ondersteunen van bewoners. Adviseren en ondersteunen waren ook criteria voor bedrijven, naast het hen stimuleren om energie op te wekken voor zichzelf en/of omwonenden. Criteria bij opwekken waren de uitnutting van de aangewezen locaties voor zonne-energie, het benutten van daken en grond (zoals parkeerterreinen) in gemeentebezit en het ondersteunen van collectieve initiatieven (zoals de zonneweide op de ijsbaan). Bij verkeer tenslotte is gekeken in hoeverre er maatregelen voor het terugdringen van emissies en autokilometers binnen Baarn worden voorgesteld, en voor het promoten van elektrisch rijden met auto en fiets.”